اوزون تراپی یک روش درمانی مکمل و جنجالی است که در آن از گاز اوزون برای مقابله با بیماری استفاده می شود.
اوزون شکل دیگری از اکسیژن است . در طب جایگزین (یا پزشکی جایگزین : روش های درمانی ای که در حوزه ی پزشکی رسمی قرار نگرفته است.)، پزشکان اوزون تراپی از اوزون در حالت های گاز یا مایع برای درمان یک موقعیت پزشکی و به عنوان یک ضد عفونی کننده ی موضعی استفاده می کنند.
سال های زیادی است که در زمینه های مختلفت پزشکی، اوزون تراپی آموزش داده می شود . با این حال ، وجود نگرانی هایی در مورد ایمنی این روش ، همچنان بحث بر انگیز است.
در سال 2019 ، سازمان غذا و دارو (FDA) در زمینه ی استفاده از اوزون تراپی هشدار داد . دلیل این هشدار ، عدم کافی بودن مدارک و شواهدی است که ثابت کند اوزون تراپی از نظر استفاده ی پزشکی موثر و بی خطر است.
این مقاله مروری بر اوزون درمانی ، کاربردهای آن ، فواید پیشنهادی و خطرات و عوارض جانبی احتمالی آن است.
اوزون تراپی چیست؟
اوزون تراپی به روش پزشکی ای اطلاق داده می شود که در آن گاز اوزون مورد استفاده قرار می گیرد.
گاز اوزون شکل دیگری از اکسیژن است ؛ این گازِ بی رنگ از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است و در جو بالایی زمین ، لایه ای از گاز اوزون ، در برابر اشعه های UV خورشید از زمین محافظت می کند . با این حال این گاز در سطح زمین به عنوان یک ” آلاینده ی مضر هوا ” شناخته می شود.
گاز اوزون در صورت استنشاق ، مضر است و منجر به سوزش ریه و گلو ، سرفه و علائم آسم می شود. قرار گرفتن در معرض زیاد گاز اوزون، آسیب جدی ای به ریه ها وارد کرده و می تواند کشنده باشد.
با این حال ، برخی محققان معتقدند که گاز اوزون می تواند در زمینه های پزشکی ، کاربردهای درمانی داشته باشد. برای مثال ، یک بررسی در سال 2011 گزارش داد که اوزون تراپی در موارد زیر قابل استفاده است:
- درمان آرتروز
- مبارزه با بیماری های ویروسی ، مانند HIV و SARS
- ضد عفونی کننده زخم ها
- فعال کردن سیستم ایمنی بدن
- درمان بیماری ایسکمیک قلب
- درمان بیماری تباهی لکه زرد یا دِژنراسیون ماکولا (شایع ترین علت کوری در افراد مسن)
- درمان سرطان
محققان در حال حاضر ، در حال بررسی اثرات اوزون تراپی بر روی بدن انسان به منظور شناسایی هرگونه مزایای درمانی احتمالی آن هستند.
تاکنون تحقیقات کمی در مورد اثربخشی و ایمنی واقعی اوزون تراپی انجام شده است . به دلیل کمبود ایت گونه تحقیقات ، سازمان های رسمی در حال حاضر استفاده از آن را تأیید نمی کنند.
آیا اوزون تراپی موثر است؟
طبق یک گزارش در سال 2005 ، شواهد کافی برای استفاده از اوزون تراپی در درمان HIV (یا سایر بیماری های عفونی ) ، بیماری های قلبی ، سرطان ها ، شرایط پوستی یا طیف وسیعی از شرایط پزشکی دیگر وجود ندارد.
اگرچه گاز اوزون در خارج از بدن ، موفقیت هایی در از بین بردن ویروس هایی که عامل HIV هستند، از خود نشان داده است؛ اما تاکنون هیچ تحقیقی در مورد ایمنی یا اثر بخشی آن در بدن انسان زنده انجام نشده است.
برخی تحقیقات نشان می دهند که اوزون تراپی می تواند با تعدیل پاسخ سیستم ایمنی بدن و بر عکس کردن کمبود اکسیژن در بدن ، با بیماری هایی از جمله سرطان مبارزه کند.
با این حال ، سازمان داروهای مکمل و جایگزین برای سرطان (CAM) اظهار می دارد که هیچ گونه آزمایش که به صورت رندوم از افراد دارای سرطان گرفته شده باشد وجود نداشته و آزمایش های انسانی بسیار کمی از تاثیر اوزون تراپی برای درمان هر گونه بیماری گرفته شده است.
سازمان غذا و دارو (FDA) اجازه ی استفاده از اوزون را نمی دهد: ” شرایط پزشکی ای که برای آن هیچ گونه مدرک و ایمنی و اثربخشی ای وجود ندارد ؛ اجازه داده نمی شود. ”
این بدان معناست که محققان قبل از تعیین اثرات واقعی اوزون تراپی بر روی بدن و اینکه آیا استفاده از این روشن ، فواید درمانی دارد یا خیر ، باید آزمایش های بیشتری انجام دهند.
آیا اوزون تراپی بی خطر است؟
اگرچه برخی از بررسی ها نشان می دهد که اثرات مفید اوزون تراپی، پایدار و بی خطر هستند ، بقیه ی منابع اظهار دارند که مدارک و شواهد کافی برای دانستن اثربخشی یا بی خطر بودن اوزون تراپی وجود ندارد.
در سال 2019 ، سازمان غذا و دارو بیانیه ای ضد استفاده از اوزون به عنوان یک روش درمانی منتشر کرد ؛ در آن بیانیه گفته شده بود که گاز اوزون ، گازی سمی است و کاربرد مفیدی به عنوان یک داروی حمایتی یا پیشگیری کننده ندارد.
با توجه به استفاده از آن به عنوان ضد عفونی کننده ، FDA اظهار داشت : ” برای آنکه اوزون بتواند به عنوان یک میکروب کش موثر عمل کند ، باید در آزمایش هایی به مراتب بزرگ تر و عملی تر ، تست شده باشد تا بتوان با خیال راحت از آن برای درمان انسان ها و حیوانات استفاده کرد. ”
اوزون تراپی در گذشته عوارض جانبی ای از خود به جا گذاشته است که برخی از آن ها شدید بوده اند.
سازمان داروهای مکمل و جایگزین برای سرطان (CAM) گفته : ” مواردی گزارش شده است که تزریق مستقیم اوزون به صورت داخل وریدی منجر به آمبولی ریوی و مرگ شده است.”
بر اساس گزارشی در سال 2005 : ” مواردی از استفاده اوزون وجود دارد كه منجر به آمبولی هوا ، عفونت های منتقله از خون (عفونت هایی که از طریق خون می توانند به سایر مایعات بدن سرایت کنند) و از بین رفتن میدان بینایی دو طرفه پس از انجام اوزون تراپی می شود.”
گاز اوزون به خودی خود برای انسان مضر است . قرار گرفتن در معرض این گاز با : ” افزایش قابل توجه خطر مرگ در اثر بیماری های تنفسی . ” همراه است و اثرات سمی آن به خوبی در افرادی که گاز اوزون را که به صورت ترکیبی همراه با نیتروژن دی اکسید (موجود در دود) ، استنشاق کرده اند دیده می شود.
حتی مقادیر اندکی از اوزون می تواند ریه ها و گلو را تحریک کرده و باعث سرفه ، تنگی نفس و آسیب به بافت ریه شود.
در نهایت
اوزون تراپی یک روش درمانی جایگزین و مکمل است که در آن از گاز اوزون استفاده می کنند و همچنان در مورد اثر بخشی و ایمنی استفاده از این روش بحث هایی وجود دارد.
در حال حاضر محققان، مشغول بررسی اثرات اوزون تراپی بر روی بدن انسان برای شناسایی هرگونه مزایای احتمالی این روش درمانی هستند.
گاز اوزون به عنوان یک گاز سمی برای انسان شناخته می شود و تحقیقات بسیار کمی در زمینه ی ایمنی اوزون تراپی بر روی انسان صورت گرفته است ؛ به همین دلیل اوزون تراپی پشتیبانیِ سازمان های رسمی برای استفاده را ندارد.
در صورتی که برای شرایط پزشکی خود نیاز به استفاده از روش های درمانی جایگزین دارید ؛ برای استفاده از مناسب ترین روش با پزشک خود مشورت کنید.
