راه‌های درمان زخم مزمن

شاید برای شما یا اطرافیانتان پیش آمده باشد که روی بدنتان زخمی به صورت طولانی باقی بماند. این نوع زخم‌ها را زخم مزمن می‌گویند. بسیاری از افراد از وجود این زخم‌ها روی تن خود رنج میبرند. در این مقاله به تعریف زخم های مزمن و انواع آنها خواهیم پرداخت. اگر تا انتهای مقاله با ما همراه باشید، راه های درمان زخم مزمن را خواهید دانست.

زخم مزمن چیست؟

هر عملی که باعث آسیب رسیدن به بافت پوست شود، روی سطح پوست زخم ایجاد خواهد کرد. برخی از این زخم ها، مراحل بهبود را به طور عادی و مرتب طی نمی کنند. به عبارتی دیگر، بهبود این زخم‌ها به موقع انجام نمی شود. زخمی که طی ۳۰ روز پیشرفت چشمگیری در بهبودی حاصل نکند، نشان از مزمن بودن آن است. حال سوال اصلی اینجاست که چه عواملی باعث به وجود آمدن زخم مزمن می شود؟ برای درمان زخم مزمن چه راه‌هایی وجود دارد؟ آیا درمان زخم مزمن ساده است؟

انواع زخم مزمن

زخم مزمن انواع مختلفی دارد که مواردی مانند زخم وریدی، زخم ترومایی، زخم جراحی و زخم های ناشی از فشار (زخم بستر) جز آنها هستند، اما لازم به ذکر است زخم های مزمن دامنه وسیع‌تری دارند و فقط محدود به موارد یاد شده نمی شوند.

زخم وریدی

معمولا در قسمت پا و به خصوص در میان مچ و زانو ایجاد می شوند. دلیل ایجاد زخم وریدی، تجمع بیش از حد خون ناشی از نامناسب بودن انتقال خون توسط دریچه رگ‌ها است. این زخم‌ها درد شدیدی را در ناحیه پا ایجاد میکنند.

زخم بستر

زخم بستر یا همان زخم فشار زمانی ایجاد میشود که بدن به مدت طولانی بدون تحرک باقی بماند و یک منطقه خاص بدن مانند کمر با بدن به صورت مداوم تماس داشته باشد. اصطکاک ناشی از تماس بدن با زمین در طولانی مدت، باعث پارگی پوست خواهد شد. علائم ناشی از زخم بستر قرمزی پوست، خارش، تورم و تاول در ناحیه ای است که با زمین (یا سطوح صاف مانند تخت) در تماس است. این نوع زخم‌ها بیشتر در کمر و پا رایج هستند.

زخم ترومایی

زخم هایی که در اثر یک حادثه مانند تصادف یا سوختگی ایجاد می‌شوند، در دسته زخم های ترومایی قرار میگیرند. بر اثر زخم ایجاد شده، پوست بافت خود را از دست می دهد و جایگزین شدن بافت جدید با بافت قبلی صورت نگرفته یا بسیار دیر صورت می گیرد. در برخی موارد بر اثر این زخم ها، اعضا و اندام بدن نیز آسیب می بینند.

زخم جراحی

زخم هایی که بر اثر جراحی به وجود می آیند، جز زخم های مزمن هستند. برش پوست توسط تیغ جراحی به احتمال بسیار زیادی تا مدت های طولانی روی پوست باقی خواهد ماند. ممکن است برخی از مراقبت های پس از جراحی به کوتاه تر شدن بهبود زخم مزمن منجر شود.

گزینه های درمان زخم مزمن چیست؟

در ابتدا، زخم‌های مزمن به طور منظم تمیز و با استفاده از مرهم زخم و نوار زخم‌بندی پوشانده می‌شوند. اگر یک زخم با وجود مراقبت زیاد از آن، باز هم پس از مدتی طولانی بهبود پیدا نکرده باشد، درمان‌های خاص مانند بسته شدن به کمک خلا یا پیوند پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند.

علاوه بر درمان شرایط اساسی و رسیدگی به زخم، تسکین درد نیز مهم است. برخی افراد با زخم‌های پیچیده و التیام ضعیف، ممکن است به مداخلات روانشناختی احتیاج پیدا کنند.

تمیز کردن زخم مزمن

اولین قدم در درمان زخم مزمن، تمیز کردن زخم است. تمیز کردن زخم اغلب هنگامی که فرد پانسمان خود را تعویض می کند، انجام می شود. تمیز کردن زخم مزمن معمولا با استفاده از محلول آب و نمک انجام خواهد شد. راه حل های مختلفی برای تمیز کردن زخم مزمن استفاده می شود؛ آگاهی از مضرات و مزایای طرق مختلف برای تمیز کردن زخم مزمن ضروری است. البته هنوز کارایی آب شیر برای تمیز کردن زخم مزمن مورد تایید قرار نگرفته است.

درمان زخم مزمن از طریق دبریدمان

اغلب پزشکان یا پرستاران هنگام درمان زخم های مزمن بافت مرده یا ملتهب را از بین می برند. این عمل به دبریدمان معروف است. این بافت با استفاده از ابزارهایی مانند موچین، یک ابزار قاشق تیز یا چاقوی جراحی، پاک می شود. گاهی اوقات برای کمک به تمیز کردن زخم، ژل مبتنی بر آنزیم نیز استفاده می شود.

همچنین می توان با استفاده از جت آب فشار قوی، زخم را تمیز کرد. شکل دیگری از دبریدمانت استفاده از گونه خاصی از کِرم‌ها (لارو های مگس) است که بطور خاص برای اهداف پزشکی پرورش داده می شوند. کرم‌ها داخل یک کیسه یا خارج از کیسه بر روی زخم قرار می گیرند، و بافت مرده و مایع را از زخم خارج می کنند.

از آنجا که دبریدمان اغلب دردناک است، از بی حسی موضعی برای بی حس کردن زخم استفاده می شود. به عنوان مثال با استفاده از پماد اینکار انجام می شود. اگر انتظار درد شدیدتری دارید، قبل از درمان نیز از مسکن‌ها استفاده کنید. زخم های بزرگتر گاهی تحت بیهوشی عمومی تمیز می شوند.

پانسمان زخم مزمن

پس از پاک کردن زخم، از پانسمان برای پوشاندن زخم استفاده می کنند. از پانسمان های زیر به عنوان پوشاندن زخم میتوان استفاده کرد:

• پانسمان گاز
• پانسمان هیدروژل
• پانسمان هیدروکلوئید
• پانسمان های حاوی نقره یا آلژینات
• پانسمان فوم

از پانسمان‌ها برای از بین بردن مایعات اضافی از زخم و محافظت از آن در برابر عفونت استفاده می شود. پانسمان‌ها معمولاً چند روز روی زخم باقی می مانند. اگر مشخص باشد که پانسمان نمی تواند ترشحات زخم را بکشد یا اگر جا به جا شده باشد یا اینکه مایعات از باند بیرون بیایند، پانسمان را باید تغییر داد.

نکته اینکه عسل به طور سنتی در مراقبت از زخم مورد استفاده قرار گرفته است، اما استفاده از عسل آماده شده قبل از پوشاندن زخم احتمالاً فایده ای ندارد. تاثیر استفاده از عسل در درمان زخم های مزمن پا تاکنون فقط در افراد دارای زخم پای وریدی آزمایش شده است.

باند و نوار کشی

اگر گردش خون ضعیف چیزی است که باعث زخم مزمن می‌شود، پس باند و نوار کشی  به زخم مزمن کمک می کند که سریع‌تر التیام یابد. فشار باند و نوار کشی به رگ‌ها کمک می‌کند که خون را به قلب حمل کنند و گردش خون را بهبود بخشند.

آنتی‌بیوتیک ها

یکی از راه‌های درمان زخم مزمن، آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. زخم‌ها حتی اگر آلوده به باکتری باشند، احتمال التیام و بهبود کمتری دارند. بسته به این که عفونت چقدر شدید است، ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها در تجویز شوند. آنتی‌بیوتیک‌ها با استفاده از پماد روی زخم روی زخم اعمال شده یا با استفاده از کمپرس روی زخم قرار داده می‌شوند.

نتایج مطالعه اولیه نشان می‌دهد که زخم‌هایی که در افراد مبتلا به سندرم پای دیابتی ایجاد می‌شود، سریع‌تر التیام می‌یابند. هنوز مشخص نیست که آیا این امر برای زخم‌هایی که ناشی از بیماری‌های اساسی دیگر است نیز اعمال می‌شود یا خیر.

درمان زخم مزمن از طریق اکسیژن درمانی

در درمان اکسیژن درمانی، فرد مبتلا به زخم وارد یک اتاق مخصوص برای تنفس اکسیژن تحت فشار بالا می‌شود. هدف از این کار افزایش غلظت اکسیژن در خون آن‌ها و بهبود تامین خون در ناحیه زخم است.

تحقیقات نشان می‌دهند که اکسیژن درمانی می‌تواند التیام زخم‌ها را در افراد مبتلا به سندرم پای دیابتی بهبود بخشد.

فراصوت و درمان مغناطیسی و درمان زخم مزمن

درمان فراصوت شامل درمان زخم‌های مزمن با استفاده از امواج صوتی است. امواج صوتی بافت را گرم‌تر می‌سازند. همچنین ثابت شده‌است که درمان فراصوت  به التیام سریع‌تر زخم‌ها کمک می کند.

همین موضوع در مورد روش الکترومغناطیسی نیز صادق است. امواج الکترومغناطیسی ضعیف با استفاده از بالش یا تشک که دارای آهنربا هستند، بر روی زخم اعمال می شود و این امواج باعث بهبود و التیام زخم خواهد شد.

درمان زخم مزمن با پیوند پوست

اگر زخم شما به اندازه ای بزرگ باشد که به خودی خود بسته نشود، پیوند پوست به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته می شود. در این روش، پوست از قسمت دیگری از بدن شما – معمولاً ران شما – گرفته شده و بر روی زخم پیوند زده می شود.

همچنین پیوندهایی وجود دارد که از محصولات سلولهای انسانی و مواد مصنوعی ساخته می شوند. مطالعات نشان داده است که این موارد شانس بهبودی زخم پای وریدی را بیشتر میکند.

زخم مزمن را چه کنیم؟

همانطوری که ذکر شد، زخم مزمن به زخمی گفته میشود که پس از حدود هشت هفته هیچ نشانه ای از بهبود نداشته باشد. در این مقاله، علاوه بر بررسی انواع زخم مزمن، به راه های درمان زخم مزمن به صورت خلاصه اشاره شد.

Source: www.woundsource.com, www.ncbi.nlm.nih.gov