دیابت بیماری است که امروزه به یکی از پیچیده ترین چالش های بهداشتی تبدیل شده است. امروزه افراد بسیاری وجود دارند که با دیابت و زخم دیابتی درگیر هستند. در حال حاضر دیابت هفتمین عامل مرگ و میر در بسیاری از کشورها شناخته شده است.
به همین دلیل مهم است که بیماران به کنترل و درمان دیابت توجه ویژه ای داشته باشند. یکی از این درمان هایی که باید مورد توجه قرار بگیرد درمان زخم دیابتی است. زخم دیابتی به آسانی توسط یک رژیم غذایی مناسب قابل درمان است. در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم.
زخم دیابتی چیست؟
دیابت اغلب باعث ایجاد زخم های ملایمی روی سطح بدن می شود. اما این زخم ها می توانند به سرعت شدت پیدا کنند. زخم دیابتی معمولا به خوبی بهبود نمی یابد، چرا که عوامل مختلفی مانع از بهبود زخم دیابتی می شوند. افزایش سطح قند خون اولین و مهم ترین عاملی است که مانع بهبود زخم در افراد دیابتی می شود.
بنابراین کنترل میزان قند خون می تواندکمک شایانی به بهبود زخم دیابتی کند. افزایش گلوکز خون باعث سفت شدن دیواره های سلولی و در نتیجه باریک شدن رگ های خونی می شود. در نتیجه نفوذ پذیری و جریان گلبول های قرمز کاهش یافته و در نهایت باعث نقص رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به زخم می شود.
زمانی که به محل زخم اکسیژن نرسد، تحرک ماکروفاژ کاهش یافته و رشد بافت گرانول محدود می شود. در نتیجه تمام این اتفاقات باعث می شود که مدت زمان بهبود زخم در افراد دیابتی طولانی و یا حتی غیر ممکن شود.
همچنین زخم دیابتی معمولا با عفونت نیز همراه است. چرا که وقتی میزان قند خون افزایش می یابد، سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد. کاهش سیستم ایمنی بدن باعث کاهش عملکرد عصب حسی و افزایش عفونت ها می شود. عفونت در محل زخم معمولا توسط گلبول های سفید درمان می شود.
اما زمانی که میزان قند خون رو به افزایش است، هضم باکتری ها توسط گلبول های سفید با مشکل مواجه می شود. بنابراین مهم است که بیماران مبتلا به دیابت به جهت درمان زخم دیابتی، میزان قند خون خود را کاهش دهند. مهم ترین عاملی که می تواند به کاهش قند خون کمک کند، داشتن یک برنامه غذایی مناسب است. بنابراین تغذیه مناسب با کاهش قند خون، نقش مهمی را در درمان زخم دیابتی ایفا می کند.
برنامه غذایی مناسب به جهت درمان زخم دیابتی
همانطور که گفتیم تغذیه با کاهش قند خون تاثیر مهمی بر درمان زخم دیابتی می گذارد. از جمله مهم ترین نکاتی که بیماران مبتلا به دیابت باید در تغذیه خود رعایت کنید شامل موارد زیر است:
1- تامین کالری کافی
همانطور که می دانید روند بهبود زخم بسیار پرانرژی است. بنابراین لازم است که انرژی بدن به جهت بازسازی بافت جدید در محل زخم به مقدار کافی تامین شود. اگر افراد مبتلا به دیابت با کمبود مواد غذایی مواجه شوند، روند بهبود زخم دیابتی آن ها بسیار کند می شود. بنابراین تغذیه مناسب و تامین کالری کافی بدن قدم اول و مهم ترین قدم در درمان زخم دیابتی است. سوء تغذیه همچنین با افزایش عفونت نیز همراه است.
نیاز افراد مختلف به جهت تامین کالری کافی بدن متفاوت است. میزان نیاز بدن به انرژی به سن، جنسیت، وضعیت تغذیه ای، سطح فعالیت، شدت زخم و مرحله بهبودی بستگی دارد. لازم است بدانید به همان اندازه که سوء تغذیه در درمان زخم دیابتی تاثیر منفی می گذارد، اضافه وزن نیز به همان اندازه تاثیر گذار است.
بنابراین لازم است که افراد مبتلا به دیابت از یک رژیم غذایی متعادل برخوردار باشند. یک برنامه غذایی که در برگیرنده مواد مغذی از جمله کربوهیدارت، پروتئین و چربی است.
2- کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
به منظور کاهش سطح قند خون، تغییر در رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی به منظور کاهش وزن توصیه می شود. اگر شما بیمار مبتلا به دیابت در نزدیکان خود دارید لازم است که آن ها را به جهت کاهش وزن تشویق کنید.
به عنوان مثال به آن ها پیشنهاد کنید که آب فراوان نوشیده و از مصرف نوشیدنی های شیرین تا حد امکان خودداری کنند. همچنین بهتر است که بیماران مبتلا به دیابت به همراه چای خود هرگز از قند استفاده نکنند. چرا که همانطور که گفتیم افزایش سطح قند خون مانع از بهبود زخم دیابتی می شود.
3- تامین انرژی مورد نیاز با کربوهیدارت ها
کربوهیدرات ها اولین و اصلی ترین منبع به جهت تامین انرژی سلول ها در هنگام بهبود زخم دیابتی هستند. مصرف کربوهیدارت کافی می تواندکمک بزرگی به بهبود سریعتر زخم در افراد مبتلا به دیابت کند. لازم است به جهت جلوگیری از افزایش سطح قند خون، مصرف کربوهیدرات ها را به صورت مساوی و در طول روز تقسیم کنید. از جمله مواد غذایی که می توانند منبع خوبی برای کربوهیدرات باشند شامل غلات، میوه ها و سبزیجات است.
4- بهبود زخم دیابتی با مصرف پروتئین
پروتئین ماده اصلی در رشد بافت، تولید سلول های جدید وترمیم زخم است. بنابراین عدم کافی بودن میزان پروتئین بدن می تواند روند بهبودی زخم دیابتی را با مشکل مواجه کند. منابعی که ترجیح می دهیم افراد مبتلا به دیابت به جهت تامین پروتئین بدن استفاده کنند شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، فرآورده های لبنی و سویا است. توصیه می کنیم که افراد مبتلا به دیابت به جهت درمان زخم دیابتی این مواد مغذی سرشار از پروتئین را با مقدار مشخصی که پزشک تغذیه ارائه می کند، مصرف کنند.
5- استفاده از مکمل ها در صورت نیاز
همانطور که گفتیم لازم است که افراد مبتلا به دیابت از یک رژیم غذایی مناسب با انواع مواد مغذی بهره مند شوند. با این حال ممکن است افرادی وجود داشته باشند که نتوانند کالری کافی را در طول روز مصرف کنند. بنابراین معمولا توصیه می شود که این افراد از برخی مکمل ها به جهت تامین کالری مورد نیاز بدن استفاده کنند.
آن ها می توانند از مکمل های ویتامین A، ویتامین C و روی به جهت جبران این کمبود کالری استفاده کنند. همچنین در صورت امکان اگر می توانند از شیر یا پنیر به عنوان میان وعده استفاده کنند. چرا که همین میان وعده های کوچک نیز اگر مناسب باشد، تا حد زیادی می تواند کالری مورد نیاز بدن را تامین کند.
در نهایت بهتر است بدانید که زخم دیابتی در صورت عدم کنترل و درمان می تواند به زخم هایی بسیار خطرناک تبدیل شود. عدم کنترل میزان قند خون در برخی مواقع به حدی میزان زخم دیابتی را شدید می کند که ممکن است منجر به قطع عضو در فرد مبتلا به دیابت شود. اما با تغذیه مناسب به خوبی می توان میزان قند خون را کنترل کرده و مانع از پیشرفت زخم دیابتی شد.
لازم است که فرد مبتلا به دیابت مرتبا تحت کنترل یک متخصص تغذیه باشد. متخصص تغذیه با ارائه رژیم غذایی مناسب و تجویز مکمل ها به درمان زخم دیابتی کمک بزرگی می کند. متخصصان تغذیه معمولا توصیه می کنند که افراد مبتلا به دیابت تعداد وعده های غذایی خود را افزایش داده و از مقدار آن در هر وعده کم کنند.
تشخیص به موقع سوء تغذیه نیز در افراد دیابتی بسیار مهم است. چرا که همانطور که گفتیم فرد مبتلا به دیابت باید انرژی کافی به جهت درمان زخم دیابتی را در بدن خود تامین کند. بنابراین لازم است که فرد مبتلا به دیابت به صورت منظم به پزشک تغذیه مراجعه کند.
Source: www.todayswoundclinic.com
