زخم پای وریدی بیماری است که در قسمت پاها و مچ پا اتفاق می افتد. این بیماری نیاز به مراقبت و توجه فراوانی است که دچار برخی بیماری های عفونی و دیگر موارد نشوید. اگر شما اطلاعات کافی در مورد این بیماری ندارید، یا می خواهید از روند مراقبت آن مطلع شوید می توانید در ادامه با ما همراه باشید.
تمیز کردن و پانسمان زخم
اولین قدم این است که زخم را عاری از هر گونه بافت مرده کنید و پانسمان مناسب را قرار دهید. این عمل بهترین شرایط را برای بهبودی زخم فراهم می کند. برای این نوع از زخم ها معمولا از یک نوع پانسمان غیر چسبنده استفاده می کنند. این عمل باید معمولا هفته ای یک بار انجام شود. بسیاری از این بیماران پانسمان زخم پای وریدی خود را توسط پرستار انجام می دهند.
فرآیند فشرده سازی
برای بهبودی گردش خون در پاها و درمان تورم در آن ناحیه، پرستارها یک پانسمان فشاری و محکم را روی پای آسیب دیده شما قرار می دهند. این نوع از باندپیچی ها به نوعی طراحی شده اند که گردش خون را به سمت بالا و قلب هدایت می کند. انواع مختلفی از این نوع بانداژها یا جوراب های الاستیکی وجود دارد که با توجه به نوع طراحی آن ها می تواند 2، 3 یا 4 لایه باشد. استفاده از این بانداژها تخصصی محسوب می شود و باید حتما توسط یک فرد آموزش دیده انجام شود.
پانسمان زخم پای وریدی معمولا هفته ای یکبار تعویض می شود و هنگامی که برای اولین بار این کار را انجام می دهید، معمولا کمی دردناک است. در شرایط عادی، شما باید حتما داروی پاراستامول یا مسکن جایگزینی که پزشک معالج شما تجویز کرده است را مصرف کنید. درد در ناحیه زخم ممکن است 10 تا 12 روز طول بکشد، اما با روند بهبودی زخم، درد هم به مرور کاهش می یابد.
باید به این نکته توجه کنید که باند فشاری خود را دقیقا طبق دستور العمل بپوشید. اگر انجام دادن این عمل برای شما کمی دشوار است، بهتر است از یک پرستار برای انجام دادن آن کمک بگیرید. اگر احساس کردید بانداژ فشاری کمی تنگ شده و در هنگام خوابیدن احساس ناراحتی می کنید، بلند شدن و کمی قدم زدن به مدت زمان کوتاهی می تواند به شما کمک کند.
اما توجه داشته باشید که در شرایط زیر حتما باید بانداژ را جدا کنید:
- در قسمت جلویی مچ پای خود احساس درد شدیدی می کنید؛
- درد شدیدی در بالای پای خود حس می کنید؛
- رنگ انگشتان پای شما به سمت آبی و کبودی می رود و متورم می شود.
- بعد از برداشتن پانسمان خود، پای خود را به سمت بالا گرفته و سریعا با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
ممکن است در برخی از کلینیک ها به جای استفاده از بانداژهای فشاری از جوراب های مخصوص یا سایر دستگاه های فشاری استفاده کنند. این روش ها در همه ی کلینیک ها رایج نیست و می تواند روش درمان زخم را در آینده تغییر دهد. در این زمینه دکتر زخم شما می تواند به شما توصیه کند که روش های متفاوت دیگری می تواند به شما کمک کند یا خیر.
درمان علائم مرتبط تورم در ساق پا و مچ پاها
زخم پای وریدی معمولا با تورم پاها و مچ پاها (به صورت ادما) همراه است. که دلیل آن جمع شدن مایع در آن ناحیه است. در صورت امکان، بالا نگه داشتن پا به کاهش تورم در آن ناحیه کمک می کند. زمانی که به این بیماری مبتلا شده اید، بهتر است تا حد ممکن به فعالیت های خود ادامه دهید و هدف خود را ادامه فعالیت های عادی خود قرار دهید.
داشتن یک ورزش روتین منظم و همچنین پیاده روی روزانه، می تواند به شما در کاهش درد و تورم پاها کمک کند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که از ایستادن طولانی مدت روی پاهایتان یا نشستن زیاد پرهیز کنید. حداقل بعد از گذشت هر یک ساعت، پای خود را بالا بگیرید.
داشتن خارش پوستی
برخی از افرادی که مبتلا به بیماری زخم پای وریدی هستند، ممکن است دچار خارش پوستی یا پوسته پوسته شدن پوستشان شوند. علت این عمل اغلب ناشی از اگزمای واریسی است که می تواند با مصرف کرم های مرطوب کننده و گاهی پماد کورتیکواستروئید ملایم درمان شود.
مواقع نادری هم وجود دارد که برای درمان آن باید به متخصص پوست مراجعه کنید. وجود خارش پوست می تواند به دلیل واکنش آلرژیک نسبت به پانسمان یا کرم های مصرف شده باشد. اگر بعد از مصرف آن این اتفاق برای شما افتاد، باید آزمایش های آلرژی را انجام دهید. اگر این عمل رخ داد، از خاراندن آن جلوگیری کنید، زیرا این عمل باعث آسیب رسیدن به پوست و ایجاد زخم بیشتر می شود.
راه های مراقب از خود در طول درمان
- روش هایی که در زیر ارائه می دهیم ممکن است به بهبود زخم پای وریدی شما کمک کند.
- سعی کنید با پیاده روی های مداوم فعالیت خود را حفظ کنید. از ایستادن طولانی مدت بدون بالا آوردن پا خودداری کنید؛
- هر زمان که نشسته اید یا دراز کشیده اید، پای خود را به سمت بالا نگه دارید؛
- برای بهبودی در گردش خون پاهایتان، می توانید از تمرین های مچ پا، تکان دادن چرخشی پا و بالا و پایین کردن آن، استفاده کنید؛
- اگر دچار اضافه وزن هستید، سعی کنید تا آنجایی که می توانید وزن خود را کاهش دهید و از رژیم غذایی مناسب استفاده کنید؛
- اگر سیگار و مشروبات الکلی مصرف می کنید، سعی کنید خود را به ترک دادن آن عادت دهید. زیرا این عمل سبب بهبودی زخم پای وریدی شما می شود؛
- اطمینان حاصل کنید که زخم پایتان دوباره آسیب نبیند. از کفش های مناسب و راحت استفاده کنید.
درمان زخم های عفونی
گاهی ممکن است در طول درمان زخم ترشحات زیادی بوجود بیاید. همچنین ممکن است قرمزی در اطراف زخم دیده شود. اگر این علائم را مشاهده کردید، باید گفت که این ها نشانه ی وجود عفونت در زخم پای وریدی است. اگر زخم شما دچار عفونت شده باشد، باید مثل قبل تمیز و پانسمان دوباره انجام شود.
همچنین باید بیشتر از حالت عادی پای خود را بالا بگیرید و به مدت یک هفته آنتی بیوتیک مصرف کنید. هدف از مصرف آنتی بیوتیک ها صرفا رفع و برطرف کردن عفونت است. خوردن این قرص ها به بهبودی زخم پای وریدی شما کمکی نمی کند و فقط عفونت را از بین می برد.
پس از درمان زخم چه کارهایی باید انجام دهید؟
هنگامی که به زخم پای وریدی دچار شده اید، ممکن است زخم دیگری بعد از گذشت چند ماه یا چند سال ایجاد شود. اگر می خواهید این اتفاق برای شما رخ ندهد، می توانید از جوراب های ساق بلند فشاری در تمام مواقعی که خارج از تخت خود هستید استفاده کنید.
پرستار شما می توانید راهنمایی های مورد نیاز را به شما ارائه دهد و خودتان استفاده از آن را مدیریت کنید. همچنین لوازم جانبی برای پوشیدن و در آوردن این نوع جوراب ها در دسترس است و می توانید از آنها نیز استفاده کنید.
کلام آخر
همانطور که در بالا برای شما گفته شد، برای تعویض و پانسمان زخم پای وریدی خود باید هفته ای یکبار به پرستار خود مراجعه کنید. آن ها زخم شما را زیر نظر می گیرند که روند بهبودی را مشاهده کنند. هنگامی که زخم شما به سمت بهبودی می رود، دیگر نیازی نیست هر هفته پرستار خود را ملاقات کنید. دستور عمل های پزشک معالج خود را نیز دنبال کنید که از بروز عفونت ها و دیگر مشکلات جلوگیری کنید.
